ၾကားေနရေသာ စက္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆ နာမ်ား(၂)

HFO ထဲမွာ ပါဝင္ေနေသာ Cat Fines

တေန႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကုမၸဏီမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ Workshop တခုမွာ သေဘာၤတစီး HFO ထဲက ပါလာတဲ့ Cat Fines ေတြေၾကာင့္ Main Engine’s Cylinder Liners ၂ လံုးနဲ႔ Piston Rings ေတြ အသစ္လဲရတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေလးေၾကာင့္ ဒီစာေလး ေရးျဖစ္ပါတယ္… 

Cat Fines (Catalytic Fines) ဆိုတာ ဘာလဲ

Cat Fines ဆိုတာ Aluminium နဲ႔ Silicon Compound တခုပါ… ေရနံခ်က္လုပ္တဲ့ နည္းစဥ္တခုျဖစ္တဲ့ Catalytic Cracking Process မွာ ၎ကိုအသံုးျပဳပါတယ္… ၎သည္ ေစ်းၾကီးေသာေၾကာင့္ျပန္လည္စုယူ အသံုးျပဳေသာ္လည္း ပမာဏအနည္းငယ္ကေတာ့ Residual Fuel ထဲမွာ ပါသြားပါတယ္…

Cat Fines ေတြက ဘာေတြျဖစ္ေစသလဲ

ဆီထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ Cat Fines ေတြရဲ႕ အရြယ္ဟာ 1 µm (micron) ကေန 75 µm ထိရွိႏိုင္ပါတယ္… 1 µm = 0.001 mm ပါ… ၎တို႔သည္ အင္ဂ်င္ အစိတ္အပိုင္းေတြထဲ ေရာက္ရွိျပီး ပြန္းစားပ်က္စီးေစပါတယ္… အဓိက ကေတာ့ Cylinder Liners နဲ႔ Piston Rings ေတြကို ပ်က္စီးေစပါတယ္… Fuel Pumps နဲ႔ Injectors ေတြကိုလဲ ထိခိုက္ေစပါတယ္… သိပ္ဆိုးလြန္းရင္ေတာ့ Piston Rods န႔ဲ Stuffing Boxes ေတြပါ ပ်က္စီးေစပါတယ္….

အင္ဂ်င္အားလံုးမွာ အႏၱရာယ္ရွိသလား

Cat Fines ေၾကာင့္ ပ်က္စီးမႈဟာ Large Slow Speed Engine ေတြမွာ အဓိကျဖစ္ပြားပါတယ္… ၾကီးမားတဲ့ Fuel Injection Components ေတြဟာ အရြယ္အတန္အရာၾကီးေသာ Cat Fines Particles ေတြကို ဆလင္ဒါထဲ ေရာက္ရွိေစပါတယ္… Cylinder Liner မ်က္ႏွာျပင္ကို နည္းနည္းပဲေပးထားတဲ့ Cylinder Oil ေတြကလဲ Cat Fines ေတြကို မဖယ္ရွားႏိုင္လို႔ Large Slow Speed Engine ေတြမွာ ပိုျဖစ္ရတာပါ…

Medium နဲ႔ High Speed Engines ေတြရဲ႕ Cylinder Liners Splash Lubrication စနစ္ေၾကာင့္ Cat Fines Particles ေတြကို ဖယ္ရွားႏိုင္သလို Tolerance နဲနဲပဲရွိတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြကလဲ ၾကီးမားတဲ့ Particles ေတြဝင္ေရာက္မႈကို တားဆီးေပးတာေၾကာင့္ ၎အင္ဂ်င္မ်ားတြင္ Cat Fines ေၾကာင့္ ပ်က္စီးမႈ နဲပါးပါတယ္…

HFO ထဲမွာ Cat Fines ပါဝင္မႈ ကန္႔သတ္ခ်က္

၁၉၈၂ ခုမွာ ISO (International Organisation for Standardization) က Marine Bunker ရဲ႕ Fuel Specification ကိုထုတ္ျပန္ပါတယ္… အဲဒီအခ်ိန္က Cat Fines ရဲ႕ Limit ကိုထည့္သြင္းထားျခင္းမရွိပဲ ၁၉၉၆ ခု Second Edition က်မွ Maximum Limit ကို 80mg/kg သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္… ၂၀၁၀ ခု Fourth Edition မွာေတာ့ Maximum Limit ကို 60mg/kg (60 ppm) ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္…

Fuel Quality Testing လုပ္တဲ့ Company တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ISO8217:2005 ကိုပဲ ဒီႏွစ္ (၂၀၁၃) ႏွစ္ဆန္းပိုင္းအထိ အသံုးျပဳေနတာေတြ႔ရျပီး Cat Fines (Aluminium + Silicon) Value ကို 80 ppm နဲ႔ပဲ ႏိႈင္းယွဥ္ေနခဲ့တာေတြ႔ရပါတယ္… အမွန္ကေတာ့ ISO 8217:2010 အရ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က စျပီး Max Cat Fines (Aluminium + Silicon) Values ကို 60 mg/kg နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပီး ON SPEC လား OFF SPEC FUEL လား ဆိုတာကို ေျပာရမွာပါ…အခုလက္ရွိ ISO 8217:2012 ထြက္ေနပါျပီ....

သေဘာၤပိုင္ရွင္အမ်ားစုကလည္း အရင္စံညႊန္းျဖစ္တဲ့ 80ppm Cat Fines ဆီေတြကိုပဲ ဝယ္ယူေနခဲ့ပါတယ္…

Engine Maker ေတြကေတာ့ ဆီထဲမွာ Cat Fines အမ်ားဆံုးပါဝင္မႈကို 15ppm သတ္မွတ္ထားပါတယ္… Cat Fines ရဲ႕ Limit ကို ႏွိမ့္ခ်သတ္မွတ္လို႔ရေပမဲ့ ဆီရဲ႕တန္ဖိုးမ်ားလာမွာရယ္… သေဘာၤမွာ တပ္ဆင္ထားတဲ့ Fuel Treatment System ေတြက Cat Fines ကို 15ppm ေအာက္ေရာက္ေအာင္ ခ်ေပးႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းရွိတာရယ္ေၾကာင့္ 60ppm ပဲ သတ္မွတ္ထားတာပါ…

ျပႆ     နာဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာလဲ

၁။ Purifier မ်ားရဲ႕ အရည္အေသြး က်ဆင္းေနျခင္း

၂။ လက္ရွိ Bunker Fuel မ်ားရဲ႕ အရည္အေသြးႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဗဟုသုတ နည္းပါးျခင္း

၃။ ေကာင္းမြန္ေသာျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းမႈ မရွိျခင္း (ဥပမာ Fuel Tank မ်ား ပံုမွန္သန္႔ရွင္းေရး ျပဳလုပ္ျခင္း)

၄။ သေဘာၤတည္ေဆာက္ထဲက Purifier အေရအတြက္ နဲပါးေနျခင္း အရြယ္ေသးငယ္ျခင္း၊

Cat Fines မ်ားေနရင္ ဘာလုပ္မလဲ

Cat Fines ျပႆ  နာဟာ ၁၉၈၀ ႏွစ္မ်ားေလာက္ထဲက စတင္လာတာျဖစ္ျပီး အခုအခါ ပိုမိုမ်ားျပားလာတာေတြ႔ရပါတယ္... ကိုယ့္ကုမၸဏီက FQT (Fuel Quality Testing) Program ရွိရင္ေတာ့ ဆီထဲမွာ Cat Fines (Aluminium + Silicon) ပါဝင္မႈမ်ားတာ ၾကိဳတင္သိႏိုင္ပါတယ္… ၾကိဳသိႏိုင္ေပမဲ့လည္း ေပါ့ေပါ့ဆဆပဲ ရပါတယ္ကြာလို႔ သေဘာထားရင္ေတာ့ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကုမၸဏီက သေဘာၤမွာ ျဖစ္တာကေတာ့ ဆီက ISO 8712:2005 Fuel Specification ကို ကိုက္ညီပါတယ္… သို႔ေသာ္ Cat Finesပါဝင္မႈ 60 ppm ေလာက္ရွိေနတယ္… Test Report ကေတာ့ ေရွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္ေတြ ေရးထားတယ္။ Fuel System Quality Check ထပ္လုပ္သင့္တဲ့ အေၾကာင္း ေရးထားပါတယ္… Purifier အဝင္အထြက္က ဆီကို Lab Test ထပ္လုပ္ဖို႔ပါ။

Lab Test ကေတာ့ ထပ္မလုပ္မိဘူးဆိုတာ သိရတယ္… က်န္တဲ့ အၾကံေပးခ်က္ေတြ လိုက္နာမႈ ရွိ၊ မရွိေတာ့ မသိရပါဘူး… ဒီေတာ့ ဘာေတြလုပ္သင့္သလဲ ဆိုတာ စဥ္းစားၾကည့္မိတယ္….

၁။ FQT Program မရွိရင္ Bunker Fuel တိုင္းကို Cat Fines မ်ားတဲ့ ဆီေတြလို သေဘာထားျပီး Treatment လုပ္သင့္တယ္။

၂။ Puirifier ေတြကို (အနည္းဆံုး ၂ လံုးကို) Parallel ေမာင္းျပီး Minimum Throughput နဲ႔ Temperature 98’C မွာ ထားေမာင္းရပါမယ္။

၃။ Fuel Tank ေတြကို Drain ပိုလုပ္ရမယ္။

၄။ Fuel Line မွာရွိတဲ့ Auto Backwash Filter နဲ႔ Safety Filter ေတြကို Bypass လုပ္ျပီး မေမာင္းသင့္ပါ။ ဆိပ္ကမ္း ေရာက္တာနဲ႔ Fuel Filter ေတြကို Cleaning လုပ္သင့္ပါတယ္။

၅။ FQT Program ရွိရင္ Cat Fines မ်ားေနတဲ့ Fuel စသံုးတာနဲ႔ Engine Inlet နဲ႔ Purifier Outlet ကေန Fuel Sample ယူျပီး Lab Test လုပ္သင့္ပါတယ္။

၆။ Cat Fines Analysis Equipment (Fuel Analyzer) ကို သေဘာၤမွာ တပ္ဆင္သင့္ပါတယ္။ (ကုမၸဏီၾကီးေတြမွာ တပ္ဆင္ေနပါျပီ)

   

FUEL ANALYZER ဆုိတာဘာလဲ

အင္ဂ်င္သည္ Cat Fines ေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္း မျဖစ္ေအာင္ သေဘာၤရွိ Fuel Treatment System ေတြ ေကာင္းမြန္ရပါမယ္… အရင္ကေတာ့ Cat Fines ကိုတိုင္းတာတဲ့ Tool ေတြ ေစ်းကြက္ထဲမွာ မရွိေပမဲ့ Chris-Marine က ၂၀၁၂ ခုမွာ Fuel Analyzer ကို စတင္မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္…. အဲဒီ Fuel Analyzer ဟာ Fuel Treatment System မွာရွိတဲ့ Cat Fines Level ကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေပးျပီး Result ကို သေဘာၤေပၚသာမက ရုံးမွာရွိတဲ့ Superintendent ကပါ ၾကည့္ႏိုင္မဲ့ စနစ္တခုျဖစ္ပါတယ္….

Fuel Analyzer ဟာ Cat Fines Level ကို မတူတဲ့ Sample Points ေတြကေန အဆက္မျပတ္တိုင္းတာေနမယ္… အင္ဂ်င္အဝင္မွာ ၾကိဳတင္သတ္မွတ္ထားတဲ့ Alarm Level ကို ေရာက္ျပီဆိုရင္ အေရးေပၚေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို ျပဳလုပ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္… (ဥပမာ၊ ပိုျပီးသန္႔တဲ့ Fuel Day Tank ကို ေျပာင္းသံုးျခင္း)

ဘာေၾကာင့္ ဒီလို Levelျမင့္တက္လာသလဲဆိုတာကိုလဲ ဆန္းစစ္ႏိုင္ျပီး ဒီလိုထပ္မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္မႈေတြကို လုပ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္…

Settling Tank က ျဖစ္တာလား၊ Service Tank က ျဖစ္တာလား၊ Purifier ကျဖစ္တာလား ဆိုတာ မတူတဲ့ Sample Point မ်ားမွ သိႏိုင္မယ္… 

Cat Fines ေတြဟာ ဆီထက္ေလးေတာ့ Tank ေအာက္ေျခမွာ အနည္ထိုင္ေနပါတယ္… Rough Sea မွာဆိုရင္ အဲဒီ Cat Fines ေတြဟာ ေမႊလိုက္သလိုျဖစ္ျပီး ရုတ္တရက္ ပါဝင္မႈ ျမင့္တက္လာႏိုင္ပါတယ္… အဲဒီလိုတက္လာျပီဆိုရင္ Tank ကို Cleaning လုပ္ျခင္းျဖင့္ ဆက္မျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္လႊဲႏိုင္ပါတယ္…

အကယ္၍ Purifier ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္က်ျပီး Cat Fine Level တက္လာရင္လဲ ေနာက္ Purifier တလံုးကိုေမာင္းျပီး မေကာင္းတဲ့ Purifier ကို သန္႔ရွင္းျခင္း ျပင္ဆင္ျခင္းျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္…..

အဲဒီလိုၾကိဳတင္သိႏိုင္ ျပင္ဆင္ႏိုင္တာေၾကာင့္ အင္ဂ်င္ကို ဆီသန္႔ေတြေရာက္ျပီး ပ်က္စီးမႈနည္းပါးေစပါတယ္….

၎ကရိယာသည္ NMR (Nuclear Magnetic Resonance) Technology ကိုအသံုးျပဳျပီး ဆီထဲက Aluminum ပါဝင္မႈကို တိက်စြာတိုင္းတာႏိုင္ပါတယ္… ၎မွာ Automatic Points ၇ခု န႔ဲ off-line Point 1ခု သံုးႏိုင္တယ္… Off-Line Point ကို Manual Samples ေတြ (Bunkering Sample / Smaples from Settling Tank & Service Tank) တိုင္းတဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပဳပါတယ္…